Beza penjawat awam negeri dan persekutuan sering menjadi persoalan penting bagi ramai rakyat Malaysia yang bercita-cita menyertai sektor kerajaan. Adakah peranan mereka sama, atau adakah perbezaan besar dari segi tanggungjawab, skim gaji dan proses lantikan?
Realitinya, walaupun kedua-duanya tergolong dalam perkhidmatan awam, peranan dan struktur pentadbiran mereka sangat berbeza.
Penjawat awam persekutuan bertugas untuk dasar dan pentadbiran negara secara menyeluruh, manakala penjawat awam negeri lebih fokus kepada urusan dalam negeri masing-masing.
Dalam artikel ini, kami akan huraikan beza penjawat awam negeri dan persekutuan, termasuk struktur organisasi, skop tugas, peluang kerjaya, serta kelebihan dan kekurangannya.
Beza Penjawat Awam Negeri dan Persekutuan
Ramai rakyat Malaysia yang memohon kerja kerajaan, namun tidak semua memahami beza antara penjawat awam negeri dan persekutuan. Kedua-duanya berkhidmat dalam sistem pentadbiran awam negara, tetapi berbeza dari segi struktur, tugas, skim perkhidmatan dan bidang kuasa.
Berikut ialah beza penjawat awam negeri dan persekutuan:
1. Struktur Pentadbiran dan Kawal Selia
Penjawat awam persekutuan berada di bawah kawal selia kerajaan pusat, iaitu melalui Kementerian, Jabatan Perdana Menteri, dan agensi-agensi persekutuan seperti Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Malaysia (SPA). Mereka beroperasi di seluruh negara dan mempunyai tugasan yang berkaitan dengan dasar kebangsaan serta hal ehwal seluruh Malaysia.
Sebaliknya, penjawat awam negeri berkhidmat di bawah kerajaan negeri masing-masing. Mereka berada di bawah pentadbiran Menteri Besar atau Ketua Menteri, dengan struktur organisasi dikendalikan oleh Setiausaha Kerajaan Negeri. Pelantikan biasanya dibuat oleh Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri (SPAN) mengikut keperluan tempatan.
2. Skop Tugas dan Fungsi
Tugas penjawat awam persekutuan merangkumi aspek seperti keselamatan negara, pendidikan kebangsaan, dasar kewangan, hubungan antarabangsa dan undang-undang persekutuan. Contohnya, pegawai di Kementerian Kesihatan, Kementerian Dalam Negeri atau Kementerian Pendidikan termasuk dalam kategori ini.
Penjawat awam negeri pula lebih fokus kepada isu-isu tempatan seperti pembangunan infrastruktur negeri, urusan tanah, hal ehwal kampung dan pengurusan sumber manusia negeri. Contohnya, pegawai daerah, penguat kuasa PBT atau juruteknik di Jabatan Kerja Raya negeri.
3. Skim Saraan dan Peluang Kerjaya
Dari segi skim saraan, kedua-dua kategori menggunakan sistem saraan awam yang ditetapkan oleh kerajaan persekutuan, iaitu Sistem Saraan Perkhidmatan Awam (SSPA). Namun begitu, penjawat awam persekutuan menikmati peluang kenaikan pangkat yang lebih meluas kerana boleh berpindah ke kementerian atau agensi lain di seluruh negara.
Manakala penjawat awam negeri cenderung kekal di negeri yang sama. Ini mungkin lebih sesuai bagi mereka yang ingin bekerja dekat dengan keluarga atau kampung halaman. Walau bagaimanapun, peluang mobiliti dan pendedahan ke peringkat nasional mungkin lebih terhad berbanding penjawat awam persekutuan.
4. Proses Pengambilan dan Lantikan
Bagi penjawat awam persekutuan, pengambilan dikendalikan oleh Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Malaysia (SPA). Calon perlu melalui proses yang merangkumi permohonan dalam talian, peperiksaan khas, temuduga, dan kadangkala latihan khusus.
Syarat kelayakan umum termasuk kewarganegaraan Malaysia, umur minimum 18 tahun, dan kelulusan akademik seperti SPM.
Sebaliknya, pengambilan bagi penjawat awam negeri dikendalikan oleh Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri (SPAN) yang berbeza mengikut negeri.
Prosesnya hampir sama tetapi lebih tertumpu kepada keperluan pentadbiran tempatan. Sesetengah negeri juga mengadakan temuduga terbuka atau pengambilan khas mengikut sektor kritikal seperti kesihatan, kejuruteraan atau penguatkuasaan.
Kelebihan dan Kekurangan Masing-Masing
Memahami kelebihan dan kekurangan antara penjawat awam negeri dan persekutuan amat penting sebelum memilih laluan kerjaya dalam sektor kerajaan. Setiap kategori mempunyai keunikan tersendiri yang bergantung kepada keutamaan individu dari segi lokasi, skop kerja, serta peluang perkembangan kerjaya.
Penjawat Awam Negeri
Antara kelebihan utama menjadi penjawat awam negeri ialah peluang untuk berkhidmat dekat dengan kampung halaman. Ini memberi kelebihan dari segi kos sara hidup, jaringan sosial, dan keseimbangan kerja dan kehidupan.
Penempatan di kawasan yang lebih kecil juga memudahkan penjawat awam negeri untuk memahami keperluan rakyat setempat dan bertindak pantas dalam menyelesaikan isu tempatan.
Dari segi kekurangan pula, peluang untuk kenaikan pangkat mungkin lebih terhad kerana jawatan tertinggi di negeri adalah terhad kepada bilangan jabatan dan agensi negeri. Selain itu, mereka kurang terlibat dalam dasar kebangsaan atau inisiatif berskala besar yang dapat memberikan pendedahan lebih luas.
Penjawat Awam Persekutuan
Penjawat awam persekutuan mempunyai kelebihan dari segi laluan kerjaya yang lebih luas dan terancang.
Mereka boleh berpindah ke pelbagai kementerian dan agensi di seluruh negara serta berpeluang menyertai program latihan kepimpinan seperti PTD.
Mereka juga berperanan dalam menggubal dan melaksanakan dasar awam yang memberi impak besar kepada negara.
Namun begitu, kelemahannya termasuklah penempatan jauh dari kampung halaman, terutamanya bagi mereka yang ditempatkan di Putrajaya atau ibu negeri lain. Interaksi dengan komuniti setempat juga mungkin kurang berbanding penjawat awam negeri, terutama bagi jawatan teknikal atau dasar di peringkat pusat.
FAQ Berkaitan Beza Penjawat Awam Negeri dan Persekutuan
1. Adakah gaji penjawat awam negeri lebih rendah daripada persekutuan?
Secara umumnya, struktur gaji bagi penjawat awam negeri dan persekutuan adalah serupa kerana kedua-duanya menggunakan Sistem Saraan Perkhidmatan Awam (SSPA).
Namun, beberapa elaun atau insentif mungkin berbeza mengikut dasar kerajaan negeri masing-masing. Contohnya, ada negeri yang menawarkan elaun khas atau insentif kos sara hidup tambahan.
2. Boleh tak tukar dari jawatan negeri ke persekutuan?
Ya, tetapi ia bukan proses automatik. Penjawat awam negeri yang ingin bertukar ke sektor persekutuan perlu membuat permohonan baharu melalui Suruhanjaya Perkhidmatan Awam (SPA) dan mengikuti semua proses pengambilan semula seperti temuduga dan peperiksaan.
Pengalaman di sektor negeri mungkin membantu tetapi tidak menjamin kelulusan automatik.
3. SPA dan SPA Negeri, apa beza sebenar?
SPA (Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Malaysia) mengurus pelantikan penjawat awam persekutuan.
SPA Negeri pula ditubuhkan oleh kerajaan negeri masing-masing dan bertanggungjawab melantik penjawat awam di jabatan atau agensi negeri. Kedua-duanya berfungsi dalam skop masing-masing mengikut Perlembagaan Persekutuan.
4. Mana lebih baik untuk kerjaya jangka panjang, negeri atau persekutuan?
Ia bergantung pada matlamat peribadi. Jika anda mahukan kestabilan dan tinggal dekat dengan keluarga, kerjaya di sektor negeri lebih sesuai.
Jika anda bercita-cita untuk menyumbang di peringkat dasar negara, menikmati peluang pertukaran dan latihan pelbagai kementerian, sektor persekutuan lebih ideal.
Kesimpulan
Memahami beza penjawat awam negeri dan persekutuan adalah penting sebelum membuat keputusan kerjaya dalam sektor kerajaan.
Penjawat awam persekutuan terlibat dalam urusan dasar negara dan berpeluang untuk bertugas di pelbagai kementerian, manakala penjawat awam negeri lebih dekat dengan masyarakat setempat dan lebih memahami isu-isu tempatan.
Jika anda mengutamakan kerjaya berskala besar, mobiliti tinggi, dan latihan profesional berterusan, sektor persekutuan mungkin lebih sesuai.
Namun, jika anda lebih selesa dengan suasana kerja setempat, ingin berkhidmat di negeri sendiri dan kekal dekat dengan keluarga, kerjaya dalam perkhidmatan awam negeri adalah pilihan terbaik.
Apa pun pilihan anda, fahami peranan dan tanggungjawab masing-masing supaya anda dapat memberi sumbangan yang maksimum kepada masyarakat dan negara.
Kongsikan artikel ini dengan rakan anda yang mungkin mencari haluan kerjaya dalam sektor awam. Kunjungi juga artikel berkaitan di Eguru:
Leave a Comment