Beza SSPA dan SSM kini menjadi topik hangat dalam kalangan penjawat awam di Malaysia sejak kerajaan memperkenalkan sistem baharu yang menjanjikan pelarasan gaji serta ganjaran berasaskan prestasi. Ramai tertanya-tanya, adakah SSPA benar-benar lebih baik daripada SSM? Patutkah anda membuat peralihan, atau kekal sahaja dalam sistem lama?
Jika anda seorang penjawat awam, calon temuduga kerajaan, atau individu yang mengikuti isu dasar perkhidmatan awam, memahami perbezaan kedua sistem ini sangat penting.
Artikel ini akan menghuraikan secara lengkap beza SSPA dan SSM dari sejarah pelaksanaan, struktur gaji, imbuhan, penilaian prestasi hinggalah kepada kelayakan dan pilihan yang anda perlu buat.
Jawapannya? SSPA menawarkan pendekatan baharu yang lebih progresif, tetapi keputusan akhir bergantung kepada situasi dan matlamat kerjaya anda. Teruskan membaca untuk lihat perbandingan yang jelas dan mudah difahami.
Beza SSPA dan SSM
Perbezaan antara SSPA dan SSM bukan sekadar pada nama atau tarikh pelaksanaan. Ia melibatkan perubahan asas dalam cara penjawat awam diberi ganjaran, dinilai prestasinya, dan diberi peluang pembangunan kerjaya.
Berikut ialah beza SSPA dan SSM:
1. Tarikh dan Sejarah Pelaksanaan
Sistem Saraan Malaysia atau SSM diperkenalkan pada 1 November 2002 sebagai satu usaha untuk menggantikan sistem saraan sebelumnya iaitu SSB. Ia lebih menumpukan kepada gaji tetap dan kenaikan tahunan berasaskan kekananan serta prestasi minimum.
Sebaliknya, Sistem Saraan Perkhidmatan Awam atau SSPA mula diperkenalkan secara rasmi melalui Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 1 Tahun 2024 dan dikuatkuasakan pada 1 Disember 2024. Ia dirangka bagi menyelesaikan isu ketidakseimbangan gaji, kos sara hidup, dan ganjaran kerja berasaskan produktiviti.
2. Struktur Gaji dan Pelarasan
Di bawah SSM, struktur gaji adalah tetap mengikut tangga gred, dengan kenaikan tahunan yang agak kecil dan kenaikan pangkat lebih bergantung kepada kekosongan jawatan.
SSPA pula memperkenalkan struktur baharu Jadual Gaji Minimum-Maksimum (JGMM) yang lebih progresif, dengan kadar minimum ditetapkan RM1500 sebulan. Tambahan pula, terdapat pelarasan gaji sebanyak 8 peratus mulai Disember 2024 dan tambahan 7 peratus lagi pada Januari 2026.
Ini bermaksud jumlah keseluruhan pelarasan gaji SSPA akan mencecah kira-kira 15 peratus dalam tempoh dua tahun – satu peningkatan ketara berbanding sistem lama.
3. Kelayakan dan Akses Kerjaya
Salah satu perbezaan utama ialah dari segi kemasukan ke dalam perkhidmatan. SSM masih mengekalkan laluan kemasukan menggunakan kelayakan PMR/PT3 untuk sesetengah jawatan rendah.
SSPA sebaliknya meletakkan syarat minimum SPM dan mengiktiraf kelayakan TVET seperti SVM, SKM dan DKM bagi membuka lebih peluang kepada pelajar kemahiran menyertai sektor awam.
4. Imbuhan dan Elaun Tambahan
Elaun dalam sistem SSM cenderung bersifat standard tanpa fleksibiliti berdasarkan tugasan. Manakala dalam SSPA, imbuhan diperluas merangkumi elaun waktu kerja syif, pakaian seragam, kemudahan perubatan dan kebajikan keluarga penjawat awam.
Ini memberikan dimensi baharu kepada kebajikan penjawat awam, terutama yang bertugas dalam sektor kritikal seperti kesihatan dan keselamatan.
5. Penilaian Prestasi dan Peluang Kenaikan
SSM banyak bergantung kepada aspek kekananan dan prestasi minimum untuk kelayakan kenaikan gaji tahunan. Dalam banyak kes, tiada ganjaran tambahan walaupun prestasi melebihi jangkaan.
SSPA meletakkan asas prestasi dan hasil kerja sebagai indikator utama kenaikan pangkat serta ganjaran. Ini termasuk pengukuran berasaskan KPI, sasaran organisasi, kecekapan dan tata kelola profesionalisme.
Kenaikan pangkat juga tidak lagi terlalu terikat kepada kekosongan, sebaliknya lebih terbuka kepada merit dan keupayaan pegawai.
6. Opsyen dan Pilihan Penjawat Awam
Bagi penjawat awam yang telah berkhidmat di bawah SSM, mereka diberikan tempoh untuk membuat pilihan secara rasmi untuk beralih kepada SSPA.
Jika tiada tindakan diambil dalam tempoh opsyen, mereka akan terus kekal dalam struktur SSM dan tidak akan menikmati faedah pelarasan atau elaun tambahan di bawah sistem baharu. Maka, penting untuk mereka membuat pertimbangan berdasarkan maklumat yang lengkap dan tepat.
7. Peluang Latihan dan Pembangunan Profesional
Salah satu ciri menarik dalam SSPA ialah penekanan terhadap pembangunan modal insan melalui latihan, kursus kompetensi, serta pengiktirafan kepakaran. Pegawai digalakkan mengambil bahagian dalam program pembangunan kerjaya secara berterusan.
Dalam sistem SSM, latihan lebih bersifat pilihan dan tidak semestinya memberi kesan langsung kepada laluan kenaikan pangkat atau insentif. SSPA pula menjadikan latihan sebagai salah satu komponen penting dalam penilaian keseluruhan prestasi individu.
8. Pendekatan Penilaian Prestasi
Di bawah SSM, penilaian tahunan seperti LNPT dijadikan rujukan utama untuk ganjaran tahunan. Walau bagaimanapun, kaedah ini dilihat terlalu umum dan tidak menggalakkan pencapaian luar biasa.
SSPA memperkenalkan sistem penilaian yang lebih holistik, termasuk elemen pengukuran hasil kerja, kehadiran, kemahiran interpersonal, dan sumbangan kepada organisasi. Ini memberikan gambaran yang lebih menyeluruh terhadap prestasi seseorang pegawai.
9. Tanggungjawab Kewangan Kerajaan
Perbezaan ketara antara SSM dan SSPA juga boleh dilihat daripada sudut fiskal. SSM menyumbang kepada beban jangka panjang kerajaan terutama dalam komitmen pencen dan ganjaran tetap.
SSPA direka untuk lebih mampan dengan mengurus tanggungjawab pencen secara produktif melalui skim pemilihan, sambil memastikan ganjaran diberikan berdasarkan prestasi sebenar. Ini membantu kerajaan mengawal perbelanjaan saraan yang semakin meningkat setiap tahun.
FAQ Berkaitan Beza SSPA dan SSM
1. Siapakah yang layak memilih SSPA?
Semua penjawat awam tetap yang sedang berkhidmat semasa tempoh opsyen dibuka iaitu antara 21 Oktober hingga 30 November 2024 layak memilih untuk beralih daripada SSM ke SSPA. Pilihan ini perlu dibuat secara rasmi melalui borang opsyen yang ditetapkan oleh Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA).
2. Adakah penjawat awam wajib beralih ke SSPA?
Tidak. SSPA adalah bersifat pilihan. Penjawat awam boleh memilih untuk kekal dalam sistem SSM sekiranya mereka merasakan lebih sesuai dengan keperluan atau situasi peribadi mereka, contohnya yang hampir bersara atau sudah berada pada gaji maksimum.
3. Apakah berlaku jika saya tidak membuat pilihan dalam tempoh opsyen?
Jika tiada tindakan diambil dalam tempoh yang ditetapkan, secara automatik anda akan kekal di bawah sistem SSM dan tidak akan menikmati sebarang pelarasan gaji atau kemudahan baharu di bawah SSPA.
4. Bila pelarasan penuh gaji SSPA akan berlaku?
Pelarasan pertama sebanyak 8 peratus dilaksanakan pada Disember 2024, manakala pelarasan kedua sebanyak 7 peratus pula akan dibuat mulai Januari 2026. Kedua-dua fasa ini melengkapkan keseluruhan pelarasan hampir 15 peratus dalam tempoh dua tahun.
5. Adakah skim pencen masih dikekalkan dalam SSPA?
Ya. Penjawat awam yang memilih SSPA masih kekal layak menerima faedah pencen selagi mereka memenuhi syarat minimum tempoh perkhidmatan. Tiada perubahan terhadap dasar asas pencen buat masa ini, tetapi SSPA lebih fokus kepada kecekapan pengurusan liabiliti jangka panjang kerajaan.
Kesimpulan
Memahami beza SSPA dan SSM sangat penting terutamanya bagi penjawat awam yang sedang mempertimbangkan opsyen sistem saraan terbaik untuk masa depan kerjaya mereka.
SSM telah lama menjadi sistem asas ganjaran dalam perkhidmatan awam, namun kini SSPA tampil dengan pelbagai penambahbaikan dari segi gaji, elaun, pembangunan kerjaya dan penilaian berasaskan prestasi.
SSPA memberi kelebihan nyata dari aspek pelarasan gaji, pengiktirafan TVET, peluang kenaikan pangkat serta kemudahan kerja yang lebih menyeluruh. Namun, ia juga memerlukan komitmen prestasi yang konsisten dan tindakan aktif daripada pegawai yang ingin membuat peralihan.
Bagi mereka yang hampir bersara atau telah mencapai gaji maksimum, mungkin lebih sesuai untuk kekal di bawah sistem SSM. Sebaliknya, bagi pegawai muda atau pertengahan kerjaya, SSPA membuka laluan yang lebih jelas untuk kemajuan dan ganjaran yang lebih kompetitif.
Jika anda masih ragu-ragu, luangkan masa membaca pekeliling rasmi dan berbincang dengan unit sumber manusia di jabatan anda sebelum membuat keputusan muktamad.
Jangan lupa kunjungi artikel lainnya di Eguru.my:
Leave a Comment